درباره وبلاگ

نماز، واقعيتي است که خداوند مهربان از باب عشق و محبت از انسان خواسته است، نماز نوراني ترين حکم در شبستان حيات بندگان شايسته الهي است. ...اینجا قدمی هرچند کوچک در راستای زنده نگاه داشتن این امر بزرگ الهی یعنی نماز است . چه بسیار شهیدانی که ما را به انجام این فریضه الهی وصیت کرده اند و چه بزرگ انسان هایی که از زمان پیامبر اسلام (ص) تا کنون همچون ابا عبد الله الحسین و یارانشان که برای زنده نگاه داشتن این دین مبین و تحقق این امر الهی یعنی نماز ، جان هایشان را فدا کرده اند . پس بیایید پاسدار زحمات این بزرگمردان باشیم .
منوی اصلی
موضوعات وبلاگ
وصیت شهدا درباره نماز
وصیت شهدا
احادیث موضوعی
حدیث موضوعی
آرشیو مطالب
ابر برچسب ها
لوگوی دوستان
امکانات دیگر

نماز میت پنج تکبیر دارد و اگر نمازگزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است: بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید:

أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلاَّ اللهُ وَأنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله

بعد از تکبیر دوم بگوید:

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد

و بعد از تکبیر سوم بگوید:

اَلّلهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ

و بعد از تکبیر چهارم، اگر میت مرد است بگوید:

اَلّلهُمَّ اغْفِرْ لِهذا الْمَیِّتِ

و اگر زن است بگوید:

اَلّلهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ الْمَیِّتِ

و بعد تکبیر پنجم را بگوید و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید:

أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَأَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ أَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشْیراً وَنَذِیراً بَیْنَ یَدَی السَّاعَةِ

و بعد از تکبیر دوم بگوید:

اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَبَارِکْ عَلی مُحَمَّد وَآلَ مُحَمَّد وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد کَأفْضَلِ مَا صَلَّیْتَ وَبَارَکْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلی إبْرَاهِیمَ وآلِ إِبْرَاهِیم إنَّک حَمِیدٌ مَجِیدٌ وَصَلِّ عَلی جَمِیعِ الأَنْبِیَاءِ والْمُرْسلیِنَ وَالشُّهَداءِ وَالصِّدّیقِینَ وَجَمِیعِ عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِین

و بعد از تکبیر سوم بگوید:

اَلّلهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ الأَْحْیَاءِ مِنْهُمْ وَالأَْمْوَاتِ تَابِع بَیْنَنَا وَبَیْنَهُمْ بِالْخَیْرَاتِ إِنَّکَ مُجِیبُ الدَّعَوَاتِ إِنَّکَ عَلی کُلَّ شَیْء قَدِیر

و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است، بگوید:

اَلّلهُمَّ إِنَّ هَذَا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ وَابْنُ أمَتِکَ نَزَلَ بِکَ وأَنْتَ خَیْرُ مَنْزُول بِه اَلّلهُمَّ إنَّا لاَ نَعْلَمُ مِنْهُ إلاَّ خَیْراً وَأَنْتَ أَعْلَمُ بِه مِنَّا اَلّلهُمَّ إِنْ کَانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی إِحْسَانِه وَإنْ کَانَ مُسِیئاً فَتَجَاوَزْ عَنْه وَاغْفِرْ لَهُ. اَلّلهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَکَ فی أعْلی عِلِّیِّینَ وَاخْلُفْ عَلی أهْلِهِ فی الغَابِرِینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین

و بعد تکبیر پنجم را بگوید. ولی اگر میت زن است بعد از تکبیر چهارم بگوید:

اَلّلهُمَّ إِنَّ هَذَه أمَتُکَ وَابْنَةُ عَبْدِکَ وَابْنتُ أمَتِکَ نَزَلَتْ بِکَ وأَنْتَ خَیْرُ مَنْزُول بِه اَلّلهُمَّ إنَّا لاَ نَعْلَمُ مِنْهَا إلاَّ خَیْراً وَأَنْتَ أَعْلَمُ بِهَا مِنَّا، اَللّهُمَّ إِنْ کَانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی إِحْسَانِهَا وَإنْ کَانَت مُسِیئةً فَتَجَاوَزْ عَنْهَا وَاغْفِرْ لَهَا اَلّلهُمَّ اجْعَلْهَا عِنْدَکَ فی أعْلی عِلِّیِّینَ وَاخْلُفْ عَلی أهْلِهَا فی الغَابِرِینَ وَارْحَمْهَا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین

مسأله 616. باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند، که نماز از صورت خود خارج نشود.

مسأله 617. کسی که نماز میت را به جماعت می‎خواند، باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند.

مستحبات نماز میت

مسأله 618. چند چیز در نماز میت مستحب است:

اول ـ کسی که نماز میت می‎خواند با وضو یا غسل یا تیمم باشد و احتیاط مستحب آن است که در صورتی تیمم کند که وضو و غسل ممکن نباشد،یا بترسد که اگر وضو بگیرد، یا غسل کند به نماز میت نرسد.

دوم ـ اگر میت مرد است، امام جماعت یا کسی که فرادی بر او نماز می‎خواند، مقابل وسط قامت او بایستد و اگر میت زن است، مقابل سینه‎اش بایستد.

سوم ـ پا برهنه نماز بخواند.

چهارم ـ در هر تکبیر دست‎ها را بلند کند.

پنجم ـ فاصله او با میت به قدری کم باشد، که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد.

ششم ـ نماز میت را به جماعت بخواند.

هفتم ـ امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز می‎خوانند آهسته بخوانند.

هشتم ـ در جماعت اگر چه مأموم یک نفر باشد، عقب امام بایستد.

نهم ـ نمازگزار به میت و مؤمنین زیاد دعا کند.

دهم ـ پیش از نماز سه مرتبه بگوید: «الصَّلاة».

یازدهم ـ نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میت بیشتر به آنجا می‎روند.

دوازدهم ـ زن حایض اگر نماز میت را به جماعت می‎خواند، در صفی تنها بایستد.

مسأله 619. خواندن نماز میت در مساجد مکروه است ولی در مسجد الحرام مکروه نیست.


ادامه مطلب


برچسب ها : نمازهای واجب

انسان باید نماز را با موالات ( پى در پى ) بخواند، یعنى کارهاى نماز مانند رکوع و سجود و تشهد را پشت سر هم بجا آورد.




برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

اگر عمداً ترتیب نماز را به هم بزند، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند یا سجود را پیش از رکوع بجا آورد، بنابر احتیاط، نماز باطل مى شود.




برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

تسلیم در اینجا به معنای سلام نماز می‌باشد که در آخر نماز گفته می‌شود و نماز به پایان می‌رسد. از تسلیم به این معنا در باب صلات بحث شده است.

حکم سلام نماز[ویرایش]



در وجوب و استحباب سلام نماز اختلاف است. بسیاری قائل به وجوب هستند. برخی احتمال داده‌اند شاید منظور قائلان به استحباب سلام، استحباب صیغۀ دوم سلام- در صورت جمع بین صیغۀ اوّل و دوم- باشد نه استحباب اصل سلام در نماز. در نتیجه، قول به استحباب با قول به وجوب منافات ندارد و اختلافی در مسئله نخواهد بود. [۱]
بنابر قول به وجوب در اینکه تسلیم جزء نماز است یا نه، اختلاف می‌باشد.
بسیاری قول اوّل را برگزیده‌اند، بلکه این قول به همۀ قائلان به وجوب نسبت داده شده است. بنابر قول به استحباب، تسلیم با فقد شرایط نماز همچون طهارت؛ بلکه با وجود موانع آن مانند نجاست لباس، صحیح است. [۲] [۳] [۴]

جزء غیر رکنی بودن سلام نماز[ویرایش]



تسلیم- بنابر قول به جزء بودن- جزء غیر رکنی است؛ ازاین‌رو تنها ترک عمدی آن موجب بطلان نماز می‌شود در صورت ترک آن از روی سهو، اگر قبل از انجام دادن عمل منافی با نماز- همچون پشت کردن به قبله یا حرف زدن- و نیز قبل از به هم خوردن موالات یادآور شود باید سلام را تدارک نماید و نمازش صحیح است. در صورت تذکّر بعد از انجام دادن عمل منافی نماز یا به هم‌خوردن موالات، در اینکه نماز باطل می‌شود و اعادۀ آن لازم است یا نه، اختلاف می‌باشد. [۵] [۶]

الفاظ تسلیم[ویرایش]



برای سلام نماز دو عبارت ذکر شده است:
۱. «السّلام علینا و علی عباد اللّه الصّالحین.»‌
۲. «السّلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته.»‌

← اقوال در صور مختلف سلام نماز
در اینکه خروج از نماز و حلال شدن منافیات آن با هریک از آن دو تحقّق می‌یابد و یا تنها با صیغۀ دوم، و یا برعکس و یا با هر دو باهم و یا آنکه با صیغۀ اوّل، خروج از نماز تحقّق می‌یابد و با صیغۀ دوم، منافیات نماز بر نمازگزار حلال می‌گردد، اختلاف است. مشهور میان متأخّران، قول اوّل است. [۷] [۸]
اختلاف دیگر دربارۀ سلام دوم این است که آیا گفتن «السّلام علیکم» بدون‌ ضمیمۀ «و رحمة اللّه و برکاته» کفایت می‌کند یا نه؟ قول به کفایت منسوب به مشهور است. مقابل آن، دو قول است:
۱. وجوب اضافۀ «و رحمة اللّه».
۲. وجوب اضافۀ «و رحمة اللّه و برکاته». [۹]
در اینکه «سلام علیکم» بدون «الف و لام» کفایت می‌کند یا نه، اختلاف است. [۱۰] [۱۱]
عبارت «السّلام علیک أیّها النّبیّ و رحمة اللّه و برکاته» از توابع تشهّد محسوب می‌شود و موجب خروج از نماز نمی‌گردد. [۱۲]
بنابر قول مشهور- که با هریک از دو فراز یاد شده خروج از نماز محقّق می‌شود- هرگاه سلام با صیغۀ اوّل ادا شود صیغۀ دوم مستحب است؛ [۱۳] لیکن در اینکه جزء مستحب نماز است یا مستحب نفسی و خارج از نماز، اختلاف است. [۱۴]
هرگاه سلام با صیغۀ دوم ادا شود در اینکه گفتن صیغۀ اوّل بعد از آن مستحب است یا نه، اختلاف می‌باشد. [۱۵]
گفتن «السّلام علیک أیّها النّبیّ و رحمة اللّه و برکاته» بنابر قول مشهور مستحب است نه واجب. [۱۶]

واجبات در تسلیم[ویرایش]



بنابر قول به وجوب و جزء نماز بودن تسلیم، رعایت همۀ شرایط و واجبات نماز- از طهارت گرفته تا رو به قبله بودن، به زبان عربی خواندن، آرامش داشتن بدن و نیز نشسته بودن- در تسلیم نیز واجب است. [۱۷]

آداب تسلیم[ویرایش]



نشستن به حالت تورّک و گذاردن دستها بر روی رانها در حال تسلیم، مستحب است. [۱۸]
بنابر قول جمعی، بلکه قول منسوب به مشهور، کسی که [[|فرادا]] نماز می‌گزارد مستحب است در سلام آخر با گوشۀ چشم به سمت راست خود اشاره کند و در نماز جماعت، امام با صورت خود به طرف راست و مأمومین با صورت خود ابتدا به سمت راست و سپس با سلام دیگری به سمت چپ- در صورت وجود مأموم در آن سمت- اشاره کنند. [۱۹]
در مقابل، جمعی دیگر حکم جماعت و فرادا را یکی دانسته و نحوۀ اشارۀ‌ نمازگزار را به گوشۀ چشم اختصاص نداده‌اند، بلکه اشاره به طرف راست را به هر نحو- خواه به گوشۀ چشم یا به صورت یا بینی و یا غیر آن- به‌گونه‌ای که منافات با استقبال نداشته باشد، جایز دانسته‌اند؛ [۲۰] [۲۱]
لیکن دربارۀ مأموم اختلاف کرده‌اند که آیا نحوۀ اشارۀ وی همانند امام است [۲۲] یا اشارۀ مأموم، التفات به سمت راست و چپ با صورت است، به مقداری که از قبله منحرف نشود؟ [۲۳]
نشستن به نحو اقعاء در حال تسلیم کراهت دارد. [۲۴]

پانویس[ویرایش]


 

۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۷۸-۲۸۱.    
۲. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۰۱.    
۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۰۸.    
۴. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۶۰.    
۵. ↑ العروة الوثقی (و حواشی)، ج۱، ص۶۹۳.
۶. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۶۱.    
۷. ↑ مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۳۴۵-۳۴۸.    
۸. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۶۳-۴۶۶.    
۹. ↑ مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۳۵۴-۳۵۵.    
۱۰. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۲۸.    
۱۱. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۷۱.    
۱۲. ↑ مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۳۵۱.
۱۳. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۶۷.    
۱۴. ↑ مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۳۴۹-۳۵۰.    
۱۵. ↑ مستمسک العروة، ج۶، ص۴۶۸.    
۱۶. ↑ مستند العروة (الصلاة)، ج۴، ص۳۵۱.
۱۷. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۲۸.    
۱۸. ↑ العروة الوثقی ج۱، ص۶۹۵.
۱۹. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۳۲-۳۳۵.    
۲۰. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۳۶.    
۲۱. ↑ العروة الوثقی، ج۱، ص۶۹۵-۶۹۶.
۲۲. ↑ العروة الوثقی، ج۱، ص۶۹۶.
۲۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۳۳۷.    
۲۴. ↑ العروة الوثقی، ج۱، ص۶۹۵.



برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

تشهّد از اجزاء و واجبات نماز که بعد از دو سجده رکعت دوم و دو سجده رکعت سوم نماز سه رکعتی و دو سجده رکعت چهارم خوانده می شود.
از آن در باب صلات سخن رفته است.

 

مفاد تشهد[ویرایش]



مفاد تشهّد عبارت است از شهادت به یگانگى خداوند و نفى شریک براى او، شهادت به مقام عبودیت و رسالت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و درود و صلوات بر آن حضرت و خاندان پاک او. [۱]

جایگاه تشهد[ویرایش]



تشهّد در نمازهاى دو رکعتى بعد از سجده دوم از رکعت دوم، در نماز سه رکعتى بعد از سجده دوم از رکعت دوم و سوم و در نمازهاى چهار رکعتى بعد از سجده دوم از رکعت دوم و چهارم و در نماز یک رکعتى وتر بعد از سجده دوم از رکعت اوّل انجام مى‌شود.

حکم تشهد[ویرایش]



تشهّد در نماز دو رکعتى یک بار و در نمازهاى سه رکعتى و چهار رکعتى دو بار واجب است خوانده شود؛ لیکن رکن نیست؛ ازاین‌رو، ترک سهوی آن موجب بطلان نماز نمى‌شود؛ [۲] [۳]لیکن در این صورت اگر پیش از رکوع رکعت سوم متذکر آن شود باید بنشیند و تشهّد را بخواند و چنانچه بعد از رکوع یادآور شود بعد از فراغ از نماز بنابر مشهور باید قضاى آن را به اضافه دو سجده سهو به‌ جا آورد. در ترک سهوى تشهّد آخر، چنانچه پیش از اتمام سلام یا پس از آن لیکن قبل از انجام دادن منافیات نماز متذکر شود باید آن را تدارک کند، سپس سلام را بگوید و دو سجده سهو به‌جا آورد و اگر بعد از انجام دادن منافیات یادآور شود، در صحت نماز و وجوب قضاى تشهّد یا بطلان نماز و اعاده آن، اختلاف است. [۴] [۵] [۶] [۷] [۸]

واجبات تشهد[ویرایش]



نشستن به مقدار تشهّد [۹]و شهادت به توحید و رسالت [۱۰]و صلوات بر پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و آل او، [۱۱] ترتیب بین اجزاى واجب آن (ابتدا توحید، سپس رسالت، پس از آن صلوات [۱۲]) در تشهّد واجب است.

ذکر تشهّد[ویرایش]



ذکر تشهد عبارت است از:(أشهد أن لا إله إلّا اللّه وحده لا شریک له و أشهد أنّ محمّدا عبده و رسوله اللّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد) به اتّفاق همه فقها و نیز گفتن آن به صورت بالا با حذف (وحده لا شریک له) و (عبده) بنابر قول مشهور کفایت مى‌کند. [۱۳] [۱۴] [۱۵]
واجب است تشهّد به زبان عربی ادا شود. در صورت عدم امکان آن و تنگی وقت- بنابر تصریح جمعى- ترجمه آن کفایت مى‌کند. [۱۶]

آداب تشهد[ویرایش]



نشستن به حالت تورک براى تشهد مرد [۱۷] و تربع- نهادن باسن بر زمین و بلند کردن ران و ساق پا- براى زن [۱۸] [۱۹]، افزودن (بسم اللّه و باللّه) و (الحمد للّه) و ثنا گفتن خداوند و سلام بر انبیا و ملائکه [۲۰]و غیر آن از دعاهایى که از معصومین علیهم السّلام وارد شده، [۲۱]تکرار (الحمد للّه)، دو یا سه مرتبه در پایان تشهّد، [۲۲]گذاردن دستها بر روى رانها، چسباندن انگشتان دست به یکدیگر و نگاه کردن به دامان خود [۲۳] در حال تشهّد مستحب است.
نشستن به حالت اقعاء در حال تشهّد کراهت دارد. [۲۴]

پانویس[ویرایش]


 

۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۴۵-۲۴۶.    
۲. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۴۶.    
۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۴۸.    
۴. ↑ جواهر الکلام، ج۱۲، ص۲۸۶.    
۵. ↑ جواهر الکلام، ج۱۲، ص۲۹۰.    
۶. ↑ الحدائق الناضرة، ج۹، ص۱۳۹.    
۷. ↑ الحدائق الناضرة، ج۹، ص۱۴۴.    
۸. ↑ العروة الوثقى (و حواشى)، ج۲، ص۳۹-۴۱.
۹. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۴۸.    
۱۰. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۰.    
۱۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۳.    
۱۲. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۶۷.    
۱۳. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۶۴.    
۱۴. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۶۸.    
۱۵. ↑ العروة الوثقى، ج۱، ص۶۹۰.
۱۶. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۶۸-۲۶۹.    
۱۷. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۷۲.    
۱۸. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۸۲.    
۱۹. ↑ مصباح الفقیه (ق)، (صلاة) ص۵۲۷
۲۰. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۷۳.    
۲۱. ↑ وسائل اشیعه، ج۶، ص۳۹۳-۳۹۴.    
۲۲. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۷۷.    
۲۳. ↑ توضیح المسائل مراجع، ۱ج ۶۲۱ م ۱۱۰۳.
۲۴. ↑ جواهر الکلام، ج۱۰، ص۱۹۱-۱۹۲.    



برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

نهادن پیشانی بر زمین را سجود گویند. از احکام آن به تفصیل در باب صلات سخن گفته‌اند.

 

تعریف سجود




← در لغت
سجود در لغت به معناى خضوع، خم شدن و سر فرود آوردن آمده است. [۱] [۲]

← در اصطلاح شرع
برخى گفته‌اند: سجود در اصطلاح شرع عبارت است از: نهادن پیشانى بر زمین یا آنچه از زمین مى‌روید و خوردنی و پوشیدنی نیست. بنابر این تعریف، سجود در شرع، معنایى ویژه پیدا کرده است و نتیجه آن ثبوت حقیقت شرعی براى سجود خواهد بود. [۳] [۴] [۵]
بعضى علاوه بر پیشانى، نهادن سایر اعضای هفت گانه (کف دو دست، دو زانو و سر انگشتان بزرگ دو پا) را بر زمین در تحقق مسماى سجود لازم دانسته‌اند. [۶]
در مقابل، برخى ثبوت حقیقت شرعى در لفظ سجود را نپذیرفته و بر این نظر که نهادن مواضع هفتگانه، حتى پیشانى بر زمین در تحقق مسماى سجود دخیل است، اشکال کرده و گفته‌اند: عرف، حتى عرف متشرعه کسى را که به جاى پیشانى، صورت خود را بر زمین مى‌گذارد و یا پیشانى را بر فرش و مانند آن مى‌نهد، سجده کننده به شمار مى‌آورد. [۷] [۸]
برخى دیگر گفته‌اند: گذاشتن پیشانى بر زمین بارزترین مصداق سجود به معناى لغوى آن است و شارع مقدس تنها خصوصیاتى را بدان افزوده و رعایت آنها را در سجود لازم دانسته است. [۹]

←← ثمره اختلاف در اصطلاح شرع
ثمره اختلاف یاد شده در جایى ظاهر مى‌شود که شارع مقدس در آن جا به مطلق سجود- بدون بیان قیود و شرایط آن- امر کند، مانند سجده تلاوت که بنابر قول به ثبوت حقیقت شرعى براى واژه سجود، رعایت ویژگیها و شرایط شرعى آن در تحقق سجود شرعى لازم خواهدبود. [۱۰]

اقسام




← جزئی از عبادت
سجده‌ای که جزء عبادت می‌باشد عبارت است از سجود نماز و نیز قضاى سجده فراموش شده در نماز.

← عبادت مستقل
سجده‌ای که عبادت مستقل می‌باشد سجده‌ایست که به سببى بر مکلف واجب یا مستحب شده است؛

←← واجب
واجب عبارت است از سجده تلاوت آیاتی که دارى سجده واجب‌اند و نیز سجده به جهت سهو در نماز

←← مسحب
و مستحب عبارت است از سجده تلاوت آیات داراى سجده مستحب و نیز سجده شکر. موضوع سخن در این نوشتار، سجود نماز است.


ادامه مطلب


برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

رکوع خم شدن را می‌گویند و در شرع به خم شدن خاص در نماز اطلاق می‌شود. از احکام عنوان یاد شده به تفصیل در باب صلات سخن گفته‌اند.

 

رکوع در لغت و اصطلاح[ویرایش]



رکوع در لغت به معناى خم شدن و پایین انداختن سر، و در شرع، در خم شدن خاص به کار رفته است. [۱] [۲]

حقیقت شرعی در رکوع[ویرایش]



آیا رکوع به لحاظ معنا داراى حقیقت شرعی است؛ بدین معنا که در شرع مقدس مفهوم و معنایى جدید- غیر از معنای لغوی آن- پیدا کرده است، یا داراى حقیقت شرعى نیست، بلکه در شرع نیز در همان معناى لغوى به کار رفته و تنها قیودى در آن لحاظ شده است؟ مسئله اختلافی است. [۳] [۴] [۵]

حکم تکلیفى[ویرایش]



رکوع از اجزای واجب نماز؛ اعم از فریضه و نافله است که در هر رکعت یک بار انجام مى‌گیرد، جز نماز آیات که در هر رکعت از آن پنج رکوع واجب است. [۶] [۷]

رکنیت[ویرایش]



رکوع- علاوه بر وجوب- از ارکان نماز است؛ بدین معنا که ترک یا زیاد کردن آن حتى از روى سهو موجب بطلان نماز مى‌شود. البته در ترک سهوی، چنانچه قبل از دخول در رکن بعدى (سجود) متذکر شود، واجب است برگردد و آن را به جا آورد. در این صورت نمازش صحیح است؛ اما اگر پس از دخول در رکن بعدى متذکر گردد، به قول مشهور نمازش باطل است؛ خواه در دو رکعت نخست باشد یا دو رکعت پایانى نمازهای چهار رکعتی. [۸] [۹] [۱۰]

← تفصیل قدما
برخى قدما میان دو رکعت نخست و دو رکعت آخر تفصیل داده و گفته‌اند: اگر در دو رکعت آخر، پس از هر دو سجده متذکر شود، بر مى‌گردد و رکوع را به جا مى‌آورد و سجده را دوباره انجام مى‌دهد و در این صورت نمازش صحیح است. [۱۱]
جریان حکم یاد شده در رکعت دوم نیز از برخى قدما نقل شده است. [۱۲]
بلکه از برخى دیگر از آنان تعمیم حکم یاد شده به همه رکعتها نقل شده است. [۱۳]

← زیاد کردن رکوع از روی سهو
زیاد کردن رکوع از روى سهو بنابر قول مشهور- که ترک سهوى آن را موجب بطلان نماز مى‌دانند- حکم ترک سهوى رکوع را دارد، مگر در نماز جماعت که چنانچه مأموم پیش از امام سر از رکوع بردارد، بنابر قول مشهور واجب است دوباره به رکوع رود و از امام متابعت کند. [۱۴]

واجبات رکوع[ویرایش]




← انحناء
خم شدن به اندازه‌اى که دستها به زانوها برسد؛ لیکن این مسئله که خم شدن باید به اندازه‌اى باشد که‌ گودى کف دست به زانو برسد یا رسیدن سر انگشتان کفایت مى‌کند، اختلافى است. [۱۵] [۱۶] [۱۷]

←← نهادن دستها بر زانوها
البته نهادن دستها بر زانوها در حال رکوع واجب نیست؛ [۱۸]
هرچند برخى، احتیاط واجب را در نهادن دانسته‌اند. [۱۹]

←← وجوب خم شدن متعارف
خم شدن باید به گونه متعارف باشد. از این رو، خم شدن به یکى از دو پهلو و یا پایین آوردن باسن و بالا بردن زانوها و مانند آن صحیح نیست. [۲۰]

←← خم شدن زن در رکوع
برخى براى زن، خم شدن در حدى که دست به زانو برسد را واجب ندانسته و گفته‌اند: براى زن خم شدن به اندازه‌اى که دست به ران (بالاى زانو) برسد کفایت مى‌کند؛ [۲۱] [۲۲] [۲۳] [۲۴]
بلکه آن را براى زن مستحب دانسته‌اند؛ [۲۵] [۲۶]

←← قول در عدم تفاوت بین زن و مرد
لیکن در مقابل، برخى در مقدار واجب از انحنا تفاوتى بین مرد و زن قائل نشده‌اند؛ اما در مقدار مستحب (خم شدن به گونه‌اى که گودى دستها بر سر زانوها قرار گرفته و زانوها به عقب کشیده شوند) قائل به تفاوت شده و آن را تنها به مرد اختصاص داده‌اند. [۲۷] [۲۸] [۲۹]


ادامه مطلب


برچسب ها : واجبات نماز ارکان نماز غیر ارکان نماز

دوازده چیز نماز را باطل مى کنند که عبارتند از:
1 - از بین رفتن یکى از شروط در اثناى نماز.
2 - باطل شدن وضو یا غسل در اثناى نماز، عمداً یا سهواً.
3 - گذاشتن دستها روى هم عمداً با قصد این که جزء نماز است .
4 - گفتن ((آمین )) عمداً بعد از حمد.
5 - برگرداندن عمدى تمام بدن به پشت سر (روى بر گرداندن از قبله ).
6 - حرف زدن عمدى
7 - خندیدن عمدى (قهقه کردن )
8 - براى دنیا با صداى بلند عمداً گریه کردن
9 - کار زیادى که صورت نماز را به هم بزند
10 - خوردن و آشامیدن در بین نماز
11 - شک در رکعتهاى نماز دو رکعتى و سه رکعتى
12 - کم و زیاد کردن رکن نماز، عمداً یا سهواً




برچسب ها : آداب و احکام نماز

چرا بر تربت سجده می کنیم ؟ احکام و مسائل نمازهای مستحبی تعقیبات مشترکه
تعقیب نماز عشاء تعقیب نماز مغرب تعقیب نماز ظهر
تعقیب نماز صبح تعقیب نماز عصر آیا در هنگام سجود باید نوک انگشتان پا در زمین قرار گیرد؟ کدام انگشت ؟
احکام نماز ثواب خوانده نماز با اذان و اقامه نماز جماعت و اثرات و جایگاه آن:
کسانى که قضاى نماز بر آنها لازم نیست : احکام وقت نماز وقت فضیلت نماز مغرب و عشا
وقت مشترک نماز مغرب و عشا وقت مخصوص نماز مغرب و عشا وقت فضیلت نماز ظهر و عصر
آداب نماز جماعت حالت‌های مختلف در اتصال به نماز جماعت آموزش دعاهای وضو(دخترانه)
 آموزش دعاهای وضو(پسرانه)  سجده سهو را چگونه باید بجا آورد؟  سجده سهو در کجاها واجب می شود؟
 وظیفهء کثیر الشک چیست؟ (احکام نمـاز)  شک هایی که نماز را باطل می کند  چه موقع نماز شکسته است ( شروط هشتگانه شکسته شدن نماز)
احکام نماز شب (30 حکم)  شک هایی که نباید به آنها اعتنا کرد (شکیات نماز)مهم   حکم سجده و تشهد فراموش شده و نحوه انجام سجده سهو
چرا در نماز جماعت حمد و سوره خوانده نمی شود؟(احکام نماز)  نماز مسافر  اصطلاحات احکام
 قبله  شرایط مکان نماز گزار  لباس نماز گزار
 واجبات نماز  مقدمات نماز  فرق بین رکن و غیر رکن چیست؟
 آداب نماز  قرائت  قیام
 تکبیرة الاحرام  نیت  حضور قلب
 آداب قبله  اذان و اقامه  نماز اول وقت
 آداب و مستحبات نماز3  آداب و مستحبات نماز2  آداب و مستحبات نماز1
 آموزش قرائت نماز  اذان و اقامه  ادعیه افتتاحیه ، تکبیرات هفتگانه
 تفسیر سوره حمد  فسیر سوره قدر وتوحید  رکوع
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     
     

 




برچسب ها : آداب و احکام نماز



صلا زدند که برگ صبوح ساز کنید
 به ساز مرغ سحر ترک خواب ناز کنید
می‌خمار شکن می‌دهند کز سرها
خمار چون شکن زلف یار باز کنید
سرود بدرقه‌ی کاروان شب خوانید
در ای قافله‌ی صبح پیشواز کنید
به ساز زهره، سماوات می‌دهد پیغام
که گوش دل به مناجات اهل راز کنید
وضو به چشمه‌ی صهبای صبحدم سازید
به سوی قبله‌ی میخوارگان نماز کنید
چو بلبلان بهاری به اهتزاز نسیم
هوای شور و نوایی به سوز و ساز کنید
یگانه راز و نیاز قبول اهل دل است

 دو گانه‌ای که به درگاه بی‌نیاز کنید
سر نیاز فرود آورید و نذر قبول
به زیر قبه‌ی این بارگاه ناز کنید
نگین خاتم جم در نماز می‌بخشند
نظر به حلقه‌ی رندان پاکباز کنید
یگانه راز عروج مقام قرب اینست

 که از گروه عزازیل احتزاز کنید
به زلف یار اگر دست یافت آه سحر
بسا که پرچم عزت به اهتزاز کنید
یکی است نغمه اگر زخمه‌ها به زیر و بم است
به پرده‌های حقیقت رهِ مجاز کنید

 اگر به ساز دل شهریار گوش دهید
جهان پر از طرب و شور و شاهناز کنید 

سید محمد حسین شهریار




برچسب ها : متون ادبی ـ اشعار نماز

توصیه های زیادی برای خواندن نمازسر وقت توسط بزرگان دین انجام شده از جمله موارد زیر که اهمیت نماز سر وقت را نشان می دهند

امام صادق(ع)در باره نماز اول وقت  می‌فرمایند: «الصلوةُ تستحبُّ فی اَوَّلِ الأَوقاتِ»، خواندن نماز در اول وقت و در اولین فرصت، کاری مستحب و پاداش افزاست (بحارالانوار، جلد ۸۰، صفحه ۱۳). همچنین از آن حضرت نقل شده که نماز اول وقت، «خشنودی کردگار» را به همراه دارد.

برآورده شدن خواسته‌ها از دیگر اثرات و برکات خواندن نماز اول وقت است، چنانچه حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسکری(ع) روایت می‌کند که فرمود: «خداوند متعال با حضرت موسی تکلم کرد، حضرت موسی فرمود: خدای من! کسی که نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود: حاجت و درخواستش را به او عطا می‌کنم و بهشتم را برایش مباح می‌گردانم.» (بحارالانوار، جلد۸۲، صفحه ۲۰۴)

پیامبر اعظم(ص) در حدیثی برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی را به اقامه‌کنندگان نماز اول وقت نوید می‌دهند و می‌فرمایند: «بنده‌ای نیست که به وقت‌های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این که من سه چیز را برای او ضمانت می‌کنم: برطرف شدن گرفتاری‌ها و ناراحتی‌ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش.» (سفینة البحار،جلد ۲، صفحه ۴۲)




برچسب ها : داستانهای نماز


X