وقت فضیلت نماز مغرب و عشا  
وقت فضیلت نماز مغرب ، از اول مغرب است تا بر طرف شدن سرخى طرف مغرب ، که به آن حمره مغربیه و یا شفق هم مى گویند و اما وقت فضیلت نماز عشا از بعد از بر طرف شدن آن سرخى است تا - از شب .
عروة الوثقى ، اوقات الصلاة الیومیه .
یادآورى هاى اوقات مخصوص و مشترک نماز  
1- اینکه اول وقت ، اختصاص به نماز ظهر (و همچنین نماز مغرب )، و آخر وقت اختصاص به نماز عصر (و همچنین نماز عشا) دارد، مراد آن است که اگر عمدا نماز عصر در وقت مخصوص نماز ظهر و نماز عشا در وقت مخصوص نماز مغرب خوانده شود، باطل است . در اینجا چند مطلب استثنا شده است .
الف ) اگر گمان پیدا کرد که ظهر شده و نماز ظهر را شروع کرد -البته در مواردى که گمان به دخول وقت کافى است ولى در بین نماز وقت داخل شد، در این صورت چون نمازش صحیح است ، مانعى ندارد که نماز عصر را در وقت مخصوص ظهر بخواند و لازم نیست به اندازه چهار رکعت از اول وقت گذشته صبر کند و بعد بخواند.
ب ) اگر سهوانماز عصر را قبل از نماز ظهر بخواند و از وقت فقط به مقدار چهار رکعت باقى مانده باشد،که در این صورت نماز ظهررا در وقت مخصوص عصر مى خواند.
ج ) اگر در اول وقت که مثلا وقت مخصوص نماز ظهر است ، نماز دیگرى غیر از نماز عصر آن روز را بخواند، مانند نماز قضا مانعى ندارد.
عروة الوثقى ، اوقات الصلاة الیومیه ، مساله 2
2- تقسیم وقت به مختص و مشترک در مواردى ثمره عملى دارد؛مثلا اگر زنى در اول وقت بعد از گذشتن مقدار خواندن نماز ظهر حائض شود و نماز ظهر را نخوانده باشد، فقط قضاى نماز ظهر بر او واجب است و اگر در نزدیک آخر وقت عذر او برطرف شود، اگربراى هر دو نماز وقت دارد،هر دو بر او واجب است ، و اگر براى دومى وقت دارد -هر چند به اندازه یک رکعتش فقط دومى واجب است و اگر براى دومى و حتى یک رکعت از اول وقت دارد، باز هم هر دو بر او واجب است .
عروة الوثقى ، اوقات الصلاة الیومیه ،مساله 3 و احکام الاوقات ، مساله 15 تحریرالوسیله ، ج 1، ص 140،مساله 15
3-کسى که به اندازه خواندن یک رکعت وقت دارد، باید نماز را به نیت ادا بخواند،ولى نباید نماز را عمدا تا این وقت تاخیر بیندازد.بنابراین اگر شخصى مسافر به اندازه سه رکعت و شخص غیر مسافر به اندازه پنج رکعت تا غروب وقت داشته باشد، باید نماز ظهر را اول بخواند، اگر چه مقدارى از نماز عصر،خارج وقت خوانده مى شود و همچنین در نماز مغرب و عشا، اگر شخص مسافر نباشد و تا نصف شب مقدار پنج رکعت وقت داشته باشد، باید اول نماز مغرب ، و اگر کمتر از پنج رکعت وقت داشته ،باید اول نماز عشا را بخواند؛چون چهار رکعت آخر مخصوص وقت نماز عشا است ،و اما اگر مسافر باشد و تا نصف شب به اندازه چهار رکعت وقت داشته باشد، باید اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند و چون بعد از خواندن نماز مغرب ممکن است به اندازه یک رکعت یا بیشتر وقت داشته باشد، باید فورى نماز مغرب را شروع کند و نیت آن هم اداست ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که نیت ادا و قضا نکند.
تحریر الوسیله ، ج 1، ص 139،مساله 9 عروة الوثقى ،اوقات الصلاة الیومیه ،مساله 4
4- واجب است نماز عصر بعد از نماز ظهر،و نماز عشا بعد از نماز مغرب خوانده شود، که اگر عمداجلوتر بخواند،باطل است ، چه در وقت مختص به اولى باشد و چه در وقت مشترک ، و اما اگر سهواجلوتر بخواند یا در وقت مختص به اولى خوانده شده یا در وقت مشترک ، و اگر در وقت مختص ‍ باشد، دو صورت دارد: یا تمامش در وقت مختص به اولى واقع شده و یا مقدارى از آن در وقت مشترک داخل گردیده ؛ اگر تمامش در وقت مختص به اولى واقع شده باشد، بنابر احتیاط واجب باطل است و اگر در مقدارى ازوقت مشترک هم داخل شده ، نمازش صحیح است و اما اگر سهوا در وقت مشترک جلوتر خوانده باشد،اگر بعد از نماز یادش بیاید، نمازش صحیح است و اگر در وسط نماز یادش بیاید، نیتش را به نماز قبلى بر مى گرداند، به شرطى که جا براى عدول باشد؛ مثل اینکه در نماز مغرب و عشا وارد رکوع رکعت چهارم شده باشد که در این صورت ، نماز را تمام کرده و دوباره نماز مغرب و بعد از آن عشا را مى خواند.
عروة الوثقى ، اوقات الصلاة الیومیه ، مساله 3
5- همیشه عدول از نماز بعدى به قبلى جایز است ،ولى عکسش جایز نیست ؛ بنابر این از عصر به ظهر و از عشا به مغرب مى شود عدول کرد -به شرط آنکه از محل عدول نگذشته باشدو اما عکسش جایز نیست ؛ بنابراین اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و یادش بیاید که نماز ظهر را خوانده ،عدول به نماز عصر جایز نیست و باید نماز را بشکند و نماز عصر را بخواند.
تحریر الوسیله ، ج 1، ص 139 مساله 1 توضیح المسائل ، مساله 756





برچسب ها : آداب و احکام نماز