در این بخش به شرح برخی واژگان واصطلاحات در مبحث نماز پرداخته می شود که در ذیل از نظرتان می گذرد.
 

    قبله
 

    "قبله" به معنی "جهت" است وبه این نام نامیده می شود ، زیرا نمازگزار در مقابل آن می ایستد.
 

    معنای اصطلاحی قبله: 
 

   پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در مدت 13 سال پس از بعثت در مکه  و چند ماه بعد از هجرت در مدینه به        
 

    امر خداوند متعال به سوی بیت المقدس عبادت می کردند؛ ولی بعد از آن قبله تغییر یافت و مسلمانان مامور شدند که به سوی کعبه نماز بگزارند. 
 

1- نیت:
 نیت به قصد وتوجه نسبت به انجام عمل است ولازم نیست نیت را از قلب خود رابگذراند یا مثلا به زبان بگویدکه 4 رکعت نماز ظهر می خوانم قربه الی الله وبنابر احتیاط واجب نیت نماز را به زبان تلفظ نکند به خصوص نماز احتیاط که هنگام شک خوانده می شود.
 

2- تکبیره الاحرام :
  مراد از گفتن (الله اکبر) در اول هر نماز (پس از نیت ) واجب ورکن است واین گفتن (الله اکبر)را تکبیره الاحرام یا تکبیر افتتاح می گویند.
به این دلیل این تکبیر به تکبیره الاحرام نامیده شده ، زیرا نماز گزاربه وسیله این تکبیر انجام آنچه نماز را باطل می کند وبرخویش حرام می کند. همچنان که حاجی با پوشیدن لباس احرام مٌحرم می شود ووارد حرم الهی می گردد نماز گزار هم با گفتن این تکبیر محرم شده ووارد حرم نماز می گردد.

3- رکوع :
 

در هررکعت بعد از قرائت باید به اندازه ای خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد این عمل را رکوع می گویند.

4- سجده :
 آن است که انسان پیشانی را به قصد تعظیم بر زمین بگذارد.
 

5- تشهد : 
 

در رکعت دوم تمام نمازهای واجب ورکعت سوم نماز مغرب ورکعت چهارم نماز ظهر وعصر وعشا باید انسان بعد از سجده دوم بنشیند ودر حال آرام بودن بدن تشهد بخواند.
 

واجبات تشهد:

1- گفتن شهادتین :
اشهد ان لا اله الا الله وحده لاشریک له واشهد ان محمدا عبده ورسوله
2- صلوات بر محمد وآل محمد:
اللهم صل علی محمد وآل محمد
4- نشستن به اندازه ذکر تشهد
5- ترتیب ؛ یعنی اول شهادت به یگانگی خداوند وسپس شهادت به نبوت پیامبر اکرم (ص)وسپس صلوات بر محمد وآل محمدعلیهم السلام
6- موالات وپشت سرهم بودن  اذکار تشهد
7- خواندن تشهد با قرائت صحیح عربی
 

6- سلام :
 

بعد از تشهد رکعت آخر نماز ، مستحب است در حالی که نشسته وبدن آرام است بگوید : السلام علیک ایها النبی ورحمه الله وبرکاته  واین جمله جزء سلام های نماز نیست بلکه از توابع تشهد ومستحب می باشد ؛ ولی بنابر احتیاط مستحب ترک نشود وسلام واجب یکی از دوصیغه زیر است :
1- السلام علینا وعلی عبادالله الصالحین
2- السلام علیکم ورحمه الله وبرکاته  که کلمات " ورحمه الله وبرکاته " بنابراحتیاط مستحب گفته می شود که اگر سلام اول" السلام علینا" رابگوید بنابر احتیاط واجب باید بعد از آن سلام آخررا نیز بگوید واماگر سلام آخررا انتخاب کند کفایت می کند.

7- ترتیب :
 

واجب است افعال واذکار نماز را به ترتیب به جا آورد به این که مقدم نماید تکبیره الاحرام را برقرائت ، وقرائت را بررکوع ورکوع را برسجود وهمچنین تا آخر نماز ، واگر عمدا برخلاف ترتیب عمل کند موجب بطلان نماز می گردد.

8- موالات :
 انسان باید افعال واذکار نماز را با موالات ؛ یعنی پشت سرهم انجام دهد .
 

* از شماره 1تا 6 برگرفته از کتاب احکام عمومی اثر محمد وحیدی
 

 تکتف در نماز !!
 

یکی از واژگان مصطلح ، که در میان برادران اهل سنت رایج است ، "تکتف" است نظر به رسالت پایگاه صلات در جهت تنویر افکار عمومی این موضوع به اجمال مورد بررسی قرار می گیرد که درذیل از نظرتان می گذرد:
 

نمازگزاردن به صورت دست‏بسته از نظر شیعه :
 

نماز گزاردن به صورت دست‏بسته(قبض یا تکتف )، در فقه امامیه بدعت وحرام است.
 

 امیر مؤمنان مى‏فرماید:«لا یجمع المسلم یدیه فی صلاته وهو قائم بین یدی الله یشبه باهل الکفرمن المجوس‏» (1) : 
 

نمازگزار دستهاى خود را در حالیکه در برابر خدا ایستاده است روى هم قرار ندهد که با این عمل، شیوه مجوسیان کافر را حکایت مى‏کند. 
 

ابوحمید ساعدى، صحابى بزرگ، براى گروهى از صحابه که در میان آنان ابو هریره دوسى، سهل ساعدى، ابو اسید ساعدى، ابو قتاده، حارث بن ربعى و محمد بن مسلمه نیز حضور داشتند، کیفیت انجام نماز را از رسول خدا حکایت کرد و نیز از مستحبات ریز و درشت آن نام برد، ولى از چنین عملى (دست روى دست نهادن در نماز) سخن به میان نیاورد. 
 

(2) بدیهى است اگر شیوه پیامبر ولو احیانا چنین بود، او یادآور مى‏شد، ویا حاضران تذکر مى‏دادند.مشابه حدیث‏ساعدى، از زبان امام صادقعلیه السلام به وسیله حماد بن عیسى نیز در کتابهاى حدیثى ما نقل شده است.(3) 
 

از حدیث‏سهل بن سعد استفاده مى‏شود که دست‏بسته نماز خواندن، بعد از پیامبر به وجود آمده است، زیرا مى‏گوید: «کان الناس یؤمرون‏»: به مردم دستور مى‏دادند. چه، اگر این کار دستور پیامبر بود، آن را به پیامبر نسبت مى‏داد.(4)
پى‏نوشتها
 

1. وسائل الشیعه، ج 4 باب 15 از ابواب قواطع نماز، حدیث 7.
2.بیهقى، سنن: 2 / 72، 73، 101، 102; ابو داود سنن: 1 / 194، باب افتتاح الصلاة، حدیث 730، تزمذى، سنن: 2 / 98، باب صفه الصلاة.
3. وسائل الشیعه: 4، باب 1 از ابواب افعاغل الصلاه، حدیث 81.
4. فتح البارى: 2 / 224 و سنن بیهقى: 2 / 28.
منشور عقاید امامیه صفحه /279استاد جعفر سبحانى