مثل نماز، مثل انسان است. همین طور کهانسان روح و کالبد و اعضاء و جوارح دارد. اگر رکوع و سجودو قرائت و تسبیح و تشهد و سلام را جسم و کالبد نماز بدانیم، حضور قلب و توجه درونى به حقیقت نماز و به آن کسى که بااو راز و نیاز مى کنیم روح نماز است. در این جا لازم است که نمازگزاران را براى تحصیل خشوع وخضوع و توجه بیشتر به خدا و حضور قلب در نماز و سایر عبادات به چند چیز توصیه کنم.

1- نمازگزاران باید براى به دست آوردن آن چنان معرفتى کهدنیا را در نظر انسان، کوچک و خدا را بزرگ جلوه دهد کوششو جدیت کنند، تا هیچ کار دنیوى نتواند به هنگام نماز و راز و نیاز با خدا، آنان را به خود متوجه سازد.

2- نمازگزاران باید توجه به کارهاى پراکنده و مختلف کهمعمولاً مانع تمرکز حواس است نکنند و آن ها را از خود دورنمایند. هر چند انسان، توفیق پیدا کند که مشغله هاى پراکنده را کم کند، به حضور قلب در نماز و عبادت هاى خود کمک کرده است.

3- انتخاب محل و مکان نماز و سایر عبادت ها نیز در اینامر، اثر مهمى دارد؛ به همین دلیل، نماز خواندن در برابراشیاء و چیزهایى که ذهن انسان را به خود مشغول مى کند مکروه است.

همچنین نماز خواندن در برابر درهاى باز و محل عبور و مرورمردم و در مقابل آینه و عکس و مانند این ها مکروه است؛ بههمین دلیل، مساجد و محل عبادت مسلمانان هر قدر ساده تر وخالى از زرق و برق و تشریفات باشد بهتر است، چرا که بهحضور قلب کمک مى کند.

4- پرهیز از گناه نیز عامل مؤ ثرى است؛ زیرا گناه قلب رااز خدا دور مى سازد و از حضور قلب مى کاهد و دل و روان انسان را سیاه و آلوده مى کند.

5- آشنا شدن به معناى نماز و فلسفه و ذکرهاى نماز، خودعامل مؤ ثر دیگرى براى خشوع پیدا کردن و به نماز، روح دادن است.

6- انجام دادن مستحبات نماز و آداب آن، چه در مقدمات و چهدر اصل نماز، نیز کمک مؤثرى براى پیدا کردن خشوع و خضوعدر موقع خواندن نماز است.

منبع: کتاب سجاده عشق، نعمت الله صالحی حاج آبادی.