علت شکسته خواندن نماز و واجب نبودن روزه در حال مسافرت تصریح آیات قرآن است:
(وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الاَْرْضِ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُواْ مِنَ الصَّلَوةِ...)[1]; و هنگامى که سفر کنید، گناهى بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید.
در ادامه آیه آمده است: اگر از فتنه و خطر کافران بترسید، لیکن با توجه به روایات، فقها حکم عموم برداشت کرده اند.[2]
کسى که مسافر است باید نماز ظهر و عصر و عشا را با هشت شرط شکسته بخواند.[3] پس بر مسافرى که هشت شرط ذکر شده در توضیح المسائل را داشته باشد واجب است نماز را شکسته بخواند.
و درباره عدم وجوب روزه در سفر، قرآن کریم در سوره بقره آیه 185 مى فرماید: (وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَر فَعِدَّةٌ مِّنْ أَیَّام أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ...); و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهاى دیگرى را به جاى آن، روزه بگیرد، خداوند را حتى شما را مى خواهد نه زحمت شما را.[4]
امام صادق(علیه السلام) از رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند: افطار در سفر و نماز شکسته از هدایاى الهى است. کسى که توجه به آن نکند هدیه الهى را رد کرده است.
    مرحوم علامه طباطبائى روایتى نقل مى کند که خلاصه و مضمون آن این است: حکم شکسته خواندن نماز، تصدق و ارفاقى از سوى خداوند متعال به مسلمانان است و امّا این که واجب است نماز به صورت شکسته خوانده شود، براى این است که قبول تصدق خداوند منان واجب است.[52] طبق بیان فوق، شاید یکى از فلسفه هاى عدم وجوب روزه در سفر و شکسته بودن نماز همان مسئله تخفیف در تکلیف باشد.
[1]. نساء، آیه101.
[2]. براى مطالعه بیشتر ر.ک: تفسیر المیزان; مجمع البیان و تفسیر نمونه در ذیل آیه.
[3]. توضیح المسائل مراجع، ج1، ص708.
[4]. همان، وسائل الشیعه، ج5، ص540.
[5]. المیزان، ج5، ص68.