در بهسازی زندگی

نماز از جمله عباداتی است که اثرات مادی و معنوی بسیار زیادی در زندگی بشر دارد. مقدمات نماز از هنگام وضو تا پایان نماز هر کدام جزء به جزء فواید و آثاری دارد که در این جا قادر به بیان همه­ی آن ها نیستیم و تنها به نکاتی چند اشاره می­کنیم.

آثار بهداشتی نماز از جمله صحیح بودن پاک نگه داشتن بدن، لباس و جای نماز و پرهیز از نجاست­ها که موجب زدودن میکروب­ها و آلودگی­ها از محیط زندگی و حفظ بهداشت جسمانی است.

وضو سمبل طهارت عمومی بدن و موجب نشاط و سلامت است و مانند غسل، دارای آثار روحی و معنوی است و در پیشگیری و درمان بیماری های جسمی و روانی، اثر دارد.

البته نباید اعمال عبادی را به خاطر این فواید اجرا کرد که موجب بطلان آن خواهد شد، زیرا اگر کسی غسل و وضو کند. تا ضمن آن خنک شود یا از فواید بهداشتی آن بهره­مند شود و یا قیام و رکوع و سجود کند تا ضمن آن حرکات ورزش و نرمش اجرا کند نماز شرک­آلود خوانده است.

نماز بزرگ­ترین و محکم­ترین پناه­گاه معنوی است. نماز که مشتمل بر عقل، علم، اختیار حس مسئولیت، اتکا به حضرت حق و قدرت بی­انتهای او و قطع امید از اغیار است. بزرگ­ترین و محکم­ترین سنگر اطمینان و آرامش و استنقای روح انسان است.

از جمله آثار اخلاقی و تربیتی نماز پیام پرورشی پروردگار است. نماز بازدارنده از بدی­ها، معراج هر مومن پاکیزه، مایه­ی نزدیکی هر انسان پرهیزگار به خدا، پاک­کننده گناهان، شستشو دهنده­ی جسم و جان، خاموش کننده­ی آتش دوزخ، بن اسلام، پایه دین، نردبان رسیدن به اوج کمال و انسانیت، مهم­ترین نماد دین، بهترین کارها و معیار سنجش اعمال است. اگر نماز قبول شود کارهای دیگر هم پذیرفته می­شود و اگر نماز رد شود کارهای دیگر نیز مردود است.

وقت­شناسی و زمان­سنجی از مهم­ترین عوامل پیشرفت جوامع بشری است برنامه­ریزی های شخصی و اجتماعی بدون سنجیدن زمان و اوقات مناسب هر کار ممکن نیست و می­توان گفت نماز وقت شناسی و زمان سنجی است.

نماز خواندن دارای خاصیت خودتاثیری و خودالقایی است. همان­طور که از طریق تلقین می­توانیم بر دیگران اثر بگذاریم. گاهی می­توانیم خود را نیز تحت تاثیر تلقین­های خود قرار دهیم. اسلام که واقع­بینی خاص خود را دارد با وضع نماز و تنظیم برنامه آن، بهترین دستور علمی و عملی را برای تلقین حقایق و خوبی­ها به نمازگزار تدارک دیده است و با مقررکردن آن مسلمانان را موظف کرده است که در هر شبانه روز پنج بار به خود تاثیری بپردازند و تلقین کننده­ی آن حقایق و خوبی­ها و وظیفه­ها به نفس خود باشند.

نماز برطرف کننده­ی کبر است. امام علی(ع) فرمودند: خدا، ایمان را برای پاک­کردن از نجاست شرک و نماز را برای پاکیزه کردن از پلیدی کبر واجب کرد.

رسول خدا(ص) فرمود: «شیطان پیوسته تا وقتی­که فرزند آدم بر نمازهای پنج­گانه محافظت و مواظبت دارد از وی ترسان است و چون نمازها را ضایع کند بر او دلیر می­شود و او را در گناهان بزرگ می­اندازد.»

نماز عامل سازنده­ای است که پایداری و مقاومت انسان را در برابر فراز و نشیب های زندگی حفظ می­کند و نمازگزار در برابر هر خیر و شر، خوبی بدی، خویش را حفظ نموده و با هر بادی نمی­لرزد.

نماز حسّ مسئولیت و تقوا و پرهیزکاری و خداترسی و حق­شناسی را در انسان زنده می­کند. نماز انسان را به یاد خدا و یاد دادگاه عدل او می­اندازد. و گرد غبار خودپسندی و خودپرستی را از صفحه­ی دل او می­شوید و او را از جهان محدود بیرون آورده و به جهان ماورای طبیعت و به عالم پاکی­ها متوجه می­سازد.

نماز وسیله­ای است که انبیاء(ع) و اولیای الهی در رفع هر مشکلی و دفع هر شرّی و دور ماندن از هر دشمنی از آن استمداد می­نمودند. نماز انسان را به قدرت لایزالی پیوند می­دهد که همه­ی مشکلات برای او سهل و آسان می­شود، همین احساس سبب می­شود که انسان در برابر حوادث نیرومند و خونسرد باشد. نماز یک نهر روان و یک چشمه­ی کوثر است هم آتش­های گذشته را خاموش می­کند و هم نمی­گذارد انسان بعداً گرفتار آتش شود هم جلوی بدی­ها را می­گیرد و هم آن بدی های گذشته را از بین می­برد یکی از بارزترین ذکر خداوند نماز است، عشق و محبت به خداست که علاقه به امور دنیوی را از دل خارج می­کند و شوق لقای حق تعالی را در دل زنده­تر می سازد. رسول خدا(ص) فرمودند: نماز اسلحه­ای است در برابر کافر.

نماز باعث برکت و رحمت الهی است خداوند سبحان در سوره ی انفال آیه 2و 3، پنج صفت برای مومنان بیان می­کند که یکی از آن اوصاف اقامه­­ی نماز است یعنی نه تنها خود نماز می­خواند بلکه دیگران را هم وادار به نماز می­کند بعد برای آن ها چهار پاداش ذکر می­کند که یکی از آن پاداش­ها رزق کریم است لذا می­فرماید: «رزق کریم»

آثار نماز در عالم برزخ( قبر):

رسول خدا(ص) فرمودند: «نماز بین نمازگزاران و عزرائیل (سلام ا علیه) فرشته ی مرگ، شفاعت می­کند. (تا نمازگزار راحت­تر جان بدهد)

«نماز در قبر مونس و همدم نمازگزار است»، « نماز فرش نمازگزار در قبر می­شود».

آثار نماز در قیامت:

رسول خدا(ص) فرمود: «نماز واقعی و با حضور قلب در روز قیامت تاجی بر سر نمازگزاران است»، «نماز واقعی و با حضور قلب (در روز قیامت) نور چهره­ی نمازگزاران است»، «نماز با حضور دل، روز قیامت پوشش و مانعی بین نمازگزار و آتش دوزخ می­گردد».

امید است که خداوند متعال ما را از نمازگزاران واقعی قرار دهد.