قرائت

حدیث قدسى :
قسمت الصلوة بینى و بین عبدى فنصفهالى و نصفها لعبدى
من نماز را میان خود و بنده ام تقسیم کرده ام ، پس نیمى از آن ، از آن من است و نیمى دیگر از آن بنده ام .
(پرواز در ملکوت ، ص 128)
1 - یکى از چیزهایى که در قرائت مستحب است رعایت ترتیل است .
2 - اهمیت دادن به اعراب کلمات است .
3 - مستحب است در نماز صبح سوره طولانى اختیار کند⁽⁶⁶⁾.
4 - مستحب است در رکعت اول پیش از خواندن حمد بگوید: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم .
5 - مستحب است براى مردها، بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم براى حمد و سوره در نماز ظهر و عصر⁽⁶⁷⁾.
6 - حمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آیه وقف کند، یعنى آن را به آیه بعد نچسباند. وقتى گفت بسم الله الرحمن الرحیم آخر آن را وقف کند و با اندکى وقف بگوید الحمد الله رب العالمین و باز وقف کند تا آخر آن ...
7 - در حال خواندن حمد و سوره ، به معناى آیه توجه داشته باشد.
8 - بعد از خواندن سوره کمى صبر کند، بعد تکبیر پیش از رکوع را بگوید یا قنوت را بخواند⁽⁶⁸⁾.
9 - مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول سوره قدر و در رکعت دوم سوره توحید را بخواند⁽⁶⁹⁾.
10 - در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است که در رکعت اول بعد از حمد سوره جمعه و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره منافقین را بخواند⁽⁷⁰⁾.
11 - گفتن کذلک الله ربى بعد از خواندن سوره اخلاص ⁽⁷¹⁾
12 - در رکعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبیحات استغفار کند، مثلا بگوید: استغفر الله ربى و اتوب الیه و یا این که بگوید: اللهم اغفرلى ⁽⁷²⁾.
13 - هنگام خواندن حمد سوره ، سالک بایستى از صورت ظاهرى قرائت عبور کرده و به صورت باطنى آن توجه نماید، و تمام عبادت را با حضور قلب و توجه تام و تمام اداء نماید، زیرا در روایت است که هر عبارتى از سوره حمد را که نمازگزار اداء مى نماید خداوند نداى او را شنیده و تصدیق مى نماید. لذا بایستى به گونه اى عبادت را اداء نمود که شایسته تصدیق خداوندى گردد.
14 - انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسى که هیچ قسم نمى تواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که مى تواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد⁽⁷³⁾.
15 - اگر نماز را به جماعت مى خواند بعد از تمام شدن حمد امام ، و اگر فرادى مى خواند بعد از آنکه حمد خودش تمام شد، بگوید: الحمد لله رب العالمین ⁽⁷⁴⁾.
16 - بعد از خواندن سوره توحید یک یا دو یا سه مرتبه کذلک الله ربى یا سه مرتبه کذلک الله ربنا بگوید⁽⁷⁵⁾.
17 - مستحب است بلند خواندن قرائت در نماز ظهر روز جمعه ، لیکن احتیاطا، آهسته خواندن آن سزاوار نیست که ترک شود⁽⁷⁶⁾.
18 - مستحب است خواندن سوره ((نباء)) یا ((هل اتى )) یا ((غاشیه )) یا ((قیامت )) و مانند اینها در نماز صبح ، و خواندن سوره ((اعلى )) یا ((شمس )) در نماز ظهر، و خواندن سوره ((نصر)) و سوره ((تکاثر)) در نماز عصر و مغرب ⁽⁷⁷⁾.
19 - مستحب است که در شب جمعه در رکعت اول نماز مغرب و عشاء سوره حمد و رکعت دوم آنها سوره ((اعلى ))⁽⁷⁸⁾.
20 - یکى دیگر از آداب مستحب نماز آن است که انسان وقتى نماز مى خواند با ((تاءنى )) بخواند، یعنى خواندن او طورى باشد که اگر کسى کنار او ایستاد و خواست این کلمه ها را یکى یکى بشمارد، موفق به انجام این کار بشود. بعضى ها چنان نمازشان را تند و سریع مى خوانند و کلمات را با سرعت اداء مى کنند، که نه تنها نمى توان کلمات آنها را شماره کرد، بلکه اصلا اگر کسى هم بخواهد همراه آنها نماز بخواند و با آنها پیش ‍ برود، قادر به انجام این کار نخواهد بود⁽⁷⁹⁾.
21 - امام زین العابدین (علیه السلام ) وقتى به جمله مالک یوم الدین در نماز مى رسید، آن را آن قدر تکرار مى کرد که نزدیک بود روح از بدنش پرواز کند.

نیت

قال الصادق (علیه السلام ): ان الله یحشر الناس على نیاتهم یوم القیامة
خداوند به روز قیامت مردم را بر نیتهایشان محشور مى کند.
(پرواز در ملکوت ، ص 69)
نیت یعنى قصد انجام کار، و در آن نزدیک شدن به خداى بزرگ و اطاعت از فرمان او معتبر است ⁽⁵⁰⁾.
1 - نیت رکن عبادت است ، اگر عملى بدون نیت انجام شود یا نیت غیر خدایى داشته باشد، باطل است ⁽⁵¹⁾.
2 - انسان باید نماز را به نیت قربت ، یعنى براى انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلا به زبان بگوید که چهار رکعت نماز ظهر مى خوانم ((قربة الى الله )).
3 - بایستى در همه چیز نیت داشته باشد، حتى در خواب رفتن و غذا خوردن .
رسول خدا (صلى الله علیه آله و سلم ) فرمود: هیچ گفتارى بدون عمل ارزش ندارد و هیچ گفتار و کردارى بدون نیت فایده اى ندارد و هیچ گفتار و کردار و نیتى بدون موافقت با سنت (روش رسول خدا) نتیجه بخش ‍ نیست )).
4 - خداوند در روز قیامت ، مردم را بر نیتهایشان محشور مى کند⁽⁵²⁾.
5 - یکى از مهمات آداب نیت ، که از مهمات جمیع عبادات است و از دستورات کلیه شامله است ، اخلاص است و حقیقت آن تصفیه نمودن عمل است از شائبه غیر خدا⁽⁵³⁾.

تکبیرة الاحرام

قال الصادق (علیه السلام ): فاذا کبرت فاستصغر ما بین السموات العلى والثرى دون کبریائه :
هرگاه تکبیرة الاحرام گفتى ، همه چیز را از آنچه که در آسمان و زمین است در مقابل خداى کبیر و متعال ، کوچک و ناچیز بشمار؛ مگر کبریایى و بزرگى خداوند متعال را.
(مصباح الشریعه ، ص 91)
1 - پس از نیت ، تکبیرة الاحرام مى گوییم و وارد نماز مى شویم .
2 - نماز با ((الله اکبر)) شروع شده و با ((رحمة الله )) ختم مى گردد.
3 - مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: ((یا محسن ...)) (به بخش ((اذکار مستحبى )) مراجعه شود.)
4 - مستحب است موقع گفتن تکبیر اول نماز و تکبیرهاى بین نماز، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببرد⁽⁵⁴⁾.
5 - مستحب است موقع گفتن تکبیر، دستها را تا مقابل گوشها و یا تا مقابل صورت بالا ببرد، در حالى که انگشتها بسته و کف دستها رو به قبله است و به طورى باشد که با بلند کردن دست ها، تکبیر را آغاز کند. با تمام شدن ((الله اکبر)) دستها تا مقابل گوشها بالا آمده باشد و بهتر آن است که دستها از گوشها نگذرد⁽⁵⁵⁾.
6 - آنچه واجب است همان تکبیرة الاحرام است ، ولى پس از آن ، گفتن شش تکبیر بنا بر اقوى مستحب است .
7 - مستحب است ، شش تکبیر به تکبیرة الاحرام افزوده شود یا قبل از تکبیرة الاحرام یا بعد از آن ، و یا برخى قبل و برخى دیگر بعد از آن ، و احتیاط همان صورت اول است (که همه قبل از تکبیرة الاحرام باشند).
بنابراین هفتمین را تکبیرة الاحرام قرار مى دهد⁽⁵⁶⁾.
8 - مستحب است امام جماعت تکبیرة الاحرام را طورى بلند بگوید که افراد پشت سر او بشنوند و شش تکبیر بقیه را آهسته بگوید⁽⁵⁷⁾.
9 - مستحب است که به عدد تکبیرهاى نماز تکبیر بگوید⁽⁵⁸⁾.
از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده است که آن حضرت فرمود: ((آنگاه که تکبیر گفتى آنچه که بین خاک و افلاک قرار دارد همه را کوچک شمار و کبریاء و بزرگى او را سرآمد همه اینها بدان )).