حدیث تربیت: نماز، فرصتی برای پرواز

«مقدمه: برای این که اهمیت و جایگاه عظیم نماز برای ما روشن شود باید ببینیم قرآن کریم و ائمه معصومین علیهم السلام در بار ه نماز چه آیاتی و احادیثی را بیان فرموده اند لذا در ابتدا چند حدیث را از باب نمونه بیان می شود و نکاتی که از این احادیث برداشت می شود را برای شما خواننده گرامی بیان می کنیم.»

 


قَالَ الصَّادِقُ - عَلَیْهِ السَّلامُ

*أَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ- عَزَّ وَ جَلَّ- الصَّلَاةُ، وَ هِیَ آخِرُ وَصَایَا الْأَنْبِیَاءِ علیهم السلام.(کافی (ط - دارالحدیث) ج‏6 ص8 )

محبوب‏ترین عمل‏ها نزد خدای عزّ و جلّ نماز است و نماز آخرین سفارش انبیاست.      

امام صادق علیه السلام:

* مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَعْلَمَ أَ قُبِلَتْ صَلَاتُهُ أَمْ لَمْ تُقْبَلْ فَلْیَنْظُرْ هَلْ مَنَعَتْهُ صَلَاتُهُ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْکَرِ فَبِقَدْرِ مَا مَنَعَتْهُ قُبِلَتْ مِنْهُ.(بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏79 ص198

هرکس دوست بدارد بداند که آیا نمازش قبول شده یا نه،باید بنگرد که آیا نمازش او را از کارهای‏ زشت و ناپسند بازداشته یا نه.پس به هر اندازه که نمازش او را باز داشته،به همان اندازه نیز از او پذیرفته شده است.

امام صادق علیه السلام:

* إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا تَوَضَّأَ وَ صَلَّى الْخَمْسَ تَحَاتَّتْ خَطَایَاهُ کَمَا تَتَحَاتُّ الْوَرَقُ.( بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏79 ص235 )

آن‏گاه که مسلمان وضو گیرد و نمازهای پنجگانه را بخواند گناهانش فرو ریزد،چنانکه برگ از درخت بریزد.

رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله:

* لَوْ یَعْلَمُ الْمُصَلِّی مَا یَغْشَاهُ مِنَ الرَّحْمَةِ لَمَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ السُّجُود.(تصنیف غرر الحکم و درر الکلم 175)


اگر نمازگزار آن رحمتی که او را فرا می‏گیرد،بداند هرگز سر خود را از سجده برنخواهد داشت.

امام علی علیه السلام:

*بِالصَّلَاةِ یَبْلُغُ الْعَبْدُ إِلَى الدَّرَجَةِ الْعُلْیَا.(بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏79 ص232 )
با نماز بنده به برترین درجات می‏رسد.

رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله:

* الصَّلَاةُ تَثْبِیتٌ لِلْإِخْلَاصِ وَ تَنْزِیهٌ عَنِ الْکِبْر. (الأمالی (للطوسی) النص 296 )

نماز تثبیت‏ کننده اخلاق و زداینده کبر از وجود انسان است.

امام باقر علیه السّلام:

* لِکُلِّ صَلَاةٍ وَقْتَانِ أَوَّلُ الْوَقْتِ أَفْضَلُهُمَا.(الکافی (ط - الإسلامیة) ج‏3ص274)
برای هر نمازی دو وقت باشد،اوّل وقت برترین آنهاست.

امام صادق علیه السلام:

*لَا یَقُومَنَّ أَحَدُکُمْ فِی الصَّلَاةِ مُتَکَاسِلًا وَ لَا نَاعِساً وَ لَا یُفَکِّرَنَّ فِی نَفْسِهِ فَإِنَّهُ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّمَا لِلْعَبْدِ مِنْ صَلَاتِهِ مَا أَقْبَلَ عَلَیْهِ مِنْهَا بِقَلْبِهِ.(وسائل الشیعة ج‏5 ص477)

هیچ‏کس از شما با حالت کسالت و خواب‏آلودگی به نماز نایستد،و در حال نماز به افکار خود مشغول نشود چه نمازگزار در برابر پروردگار بزرگ است و جز این نیست که نماز بنده،اندازه‏ای او را سود دهد که با قلبش در آن به خدای روی کرده باشد.

امام علی علیه السلام:

*إِذَا قَامَ أَحَدُکُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَلْیُصَلِّ صَلَاةَ مُوَدِّع.‏( بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏10 ص107 )

وقتی به نماز می‏ ایستید،همچون کسی باشید که می‏ خواهد دنیا را وداع گوید.

امام علی علیه السّلام:

 *الخشوع زینة الصّلاة.( بحارالانوار، ج 77، ص 131)

خشوع زینت نماز است.

امام جواد علیه السلام:

*ِ لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِه‏(الکافی (ط - الإسلامیة) ج‏3 ص 269) .
از من نیست آن‏که نماز را سبک شمارد

رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله:

* الصَّلَاةُ عِمَادُ الدِّینِ فَمَنْ تَرَکَ صَلَاتَهُ مُتَعَمِّداً فَقَدْ هَدَمَ دِینَه‏ (بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏79 202 )

.
نماز ستون دین است،هرکه نمازش را از روی عمد ترک کند،دینش را ویران کرده است.

رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله:

*مَنْ‏ صَلَّى‏ الْخَمْسَ‏ فِی‏ جَمَاعَةٍ، فَظُنُّوا بِهِ‏ خَیْرا( وسائل الشیعة ج‏8 286 )

هرکه نمازهای پنجگانه را به جماعت خواند به او حسن‏ظن داشته باشید.

امام باقر علیه السّلام:

*مَنْ تَرَکَ الْجَمَاعَةَ رَغْبَةً عَنْهَا وَ عَنْ جَمَاعَةِ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ فَلَا صَلَاةَ لَه‏.(وسائل الشیعة ج‏7 ص 299)


هرکه نماز جماعت را بدون عذر از روی بی‏اعتنایی به آن و به جماعت مؤمنان رها کند،نماز کامل‏ برای او نباشد.


از مجموعه روایات نماز این نکات را می‏ آموزیم که:

1-نماز،محبوب پروردگارا و نمازگزار، با بالی از نماز به آستانه محبوب پر می‏ گشاید و با زمزمه دلنشین نماز از خاک می‏ گسلد و به آسمان می‏ پیوندد.همین است که نماز معراج مؤمن،نردبان کمال و نشانه عشق به‏ پرورگار است.

2-نماز،تمرین خوبی و خوب شدن‏ است.بازتاب نماز را همیشه در زندگی باید جستجو کرد.اگر نماز تحوّل‏ آفرین،رشد دهنده و سازنده باشد گواه پذیرفته شدن آن‏ است و اگر جز این،روح نماز رها شده و تنها به جسم آن پرداخته‏ اند.نماز باید زداینده  فحشا،پلیدی،پوکی و پلشتی باشد.

3-نمازگزار،همین‏که خود را برای‏ نماز آماده می‏ سازد و روی از همه چیز می‏ تابد و به سمت محبوب رو می‏ کند. فضایی در خود می‏آفریند که بریدگی از گناه‏ و آلودگی اولین ره‏آورد آن است.وضو،آغاز نماز است.با وضو تنها دست و صورت صفا و پاکی نمی‏یابند که قلب و جان نیز پاکیزه و مصفّا می ‏شود.

4-نماز،بارانی از رحمت الهی بر سر نمازگزار فرو می‏ باراند و بذر قلب او را شکوفا می‏ کند و وجودش را به ثمر می‏ نشاند.

5-نماز،فرو افتادن در مقابل حق است‏ و خشوع و خضوع در بارگاه بی‏نیاز،پس‏ نماز کشتی مطمئن است که نمازگزار را به‏ ساحل پاکی و خلوص و عظمت روح‏ می‏رساند و غرور دروغین را از او می‏ گیرد.

6-نماز باید توأم با نشاط و شادابی‏ باشد و در اوّل وقت با اشتیاق و شور برپا شود.نمازی که در نهایت سیری و پری یا کسالت و بی‏نشاطی برپا شود،امضای خدا را در پای خویش نخواهد دید.

7-در لحظه برپایی نماز باید همیشه‏ تصور کرد این آخرین نماز زندگی است تا با خضوع و خشوع برپا شود در آن صورت‏ ادراک روح نماز و احساس حضور در پیشگاه الهی بهتر به انسان دست می‏دهد و در نتیجه نماز پربارتر و خالصانه‏ تر خواهد شد.

8-نماز را به جماعت بخوانیم تا لذت‏ همراهی،وحدت و همدلی با دیگران را دریابیم.مثل قطره در دریای جماعت گم‏ شویم تا«خود»بینی‏ها بشکند و«دریا» اندیشی در ما پا بگیرد.

«نتیجه: با توجه به روایات نماز ،نماز بارانی از رحمت الهی بر سر نمازگزار ،و تمرین خوبی و خوب شدن‏ و فرو افتادن در مقابل حق‏ و خشوع و خضوع در بارگاه الهی است و  نمازی که سعادت دنیا و آخرت انسان را به دنبال دارد باید با توجه و حضور قلب و با تمام شرائطش خوانده شود که این اثر(سعادت دنیا و آخرت) را به دنبال داشته باشد از خداوند متعال توفیق عبادت خالصانه و خاضعانه و خاشعانه و عاشقانه را برای شما عزیزان نمازگزار آرزو می کنیم.»





برچسب ها : نماز